S2012 E1 • Het jaar van de Arabische lente (deel 2)

Volgens Time is 'de demonstrant' de persoon van het jaar 2011. En daar zit de Arabische lente zeker voor iets tussen. Het volk rekende af met dictators als Mubarak, Ben Ali en Khadaffi. 'Panorama' gaat twee weken lang op zoek naar de mensen achter de revolutie en hun methodes. Een zoektocht langs verschillende landen in Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Op bezoek bij mensen die tevreden terugblikken en hoopvol naar de toekomst kijken. Maar we treffen ook mensen die met de moed der wanhoop het einde van de revolutie nog niet in het zich hebben. Wat maakt deze revoluties anders dan de vorige en welke rol speelde nieuwe media in het van de grond komen en welsagen van deze Arabische lente? Jongelui van Tunesië en Egypte tot Bahrain, Libië en Syrië staken elkaar aan met een modern soort revolutie. Gewapend met hun mobiele telefoon en internetaansluiting nemen ze het op tegen een regime dat minstens even oud is dan henzelf. Twee derde van de Arabische wereld is jonger dan 25 en een kwart is werkloos. Maar op het internet ontdekten ze een nieuwe werkelijkheid, één met perspectief. Begrippen als vrijheid, welvaart en mensenrechten kregen vorm. De sociale en politieke verandering wordt gedreven door een jonge generatie die blogt, facebookt en twittert. Een jonge generatie die, in sommige gevallen, de oude garde leiders het land uit flikkerde. En dat allemaal dankzij internet? De jongelui vertellen het verhaal, hun beelden laten het zien: hoe het internet bijzonder efficiënt kan zijn als megafoon voor de straat. Originele titel: 'How Facebook changed the world' - BBC, 2011.

Première diffusion : 5 janvier 2012

S2012 E2 • Als het geen leven wordt

Wat doe je als je dolgraag een kind wil maar tijdens de zwangerschap te horen krijgt dat het met een zware handicap door het leven zal moeten? Er zijn al vaker reportages geweest over mensen die de moeilijke beslissing namen om door te gaan, om te proberen hun kind, mét handicap, toch nog een waardig leven te geven. Mensen die ervoor kozen de zwangerschap af te breken komen zelden in beeld. Panorama volgde enkelen van hen in de verscheurende keuze tussen een leven vol hindernissen en de dood. An was zes maanden zwanger, en toen hoorden zij en haar man Hans dat hun kindje, waar ze al jaren naar verlangd hadden, het syndroom van Down zou hebben. Simon - hij was er nog niet maar had wel al een naam - zou mentaal en fysiek gehandicapt zijn en zou wellicht nooit zelfstandig kunnen leven. Hans: "Moest hij nu zo erg hulpbehoevend zijn dat wij het niet alleen kunnen en wij moeten hem ergens plaatsen, dat zou ik gewoon niet kunnen." An: "Ja, en wat als wij er niet meer zijn?" Simon sterft in de buik van zijn mama door een naaldprik in zijn hartstreek. Als de foetus een zware ongeneeslijke aandoening heeft, mag zwangerschapsafbreking in België tot zelfs in de laatste week van de zwangerschap. Het zijn de dokters die bepalen wat een zware handicap is. Ga er maar aan staan: syndroom van Down wel, dwerggroei niet? En dan blijkt dat elk ziekenhuis er zijn eigen regels op nahoudt. En dan is er Chieltje. Die kwam ter wereld met een ernstig en zeldzaam syndroom, dat niet tijdens prenataal onderzoek was vastgesteld. Hij overleed toen hij zeven maanden oud was. Zijn moeder Nele krijgt het moeilijk als ze erover praat: "Hij deed zeer grote stuipen, zijn motoriek nam voortdurend af. Hij kon zijn mondje niet meer toehouden, hij kreunde enorm veel." En toch: "Wij zijn blij dat we Chiel gekend hebben. Voor ons is dat ons zoontje, we zien hem echt enorm graag. Maar als je in Chiel zijn plaats denkt, is het niet goed. Hij heeft er niks aan gehad, en hij heeft enorm afgezien." Wanneer zie je je foetus het liefst? Als je hem ondraaglijk leed bespaart of als je hem liefdevol begeleidt in zijn handicap? Over een grenzeloos verscheurende keuze, over de wazige grenzen tussen leven, lijden en dood. Een reportage van Ludo Penninckx.

Première diffusion : 12 janvier 2012

S2012 E3 • It-girl

De rolmodellen van uw dochters. Ze zijn jong, mooi en hip. Beroemd op het internet, thuis in de mode en in glossy bladen. Naar deze meiden wordt gekeken. Ons is niet meteen duidelijk wat ze doen maar ze zijn de rolmodellen van uw dochter. It-girls heten ze. Deze jonge vrouwen lijken uit te blinken in oppervlakkigheid maar ze zijn trendsettend en een rolmodel voor meisjes over heel de wereld. Het zijn geen professionele modellen, maar meisjes die worden opgemerkt voor hun look en hun houding. En omdat ze op het juiste moment op de juiste plek zijn. Want soms is dat genoeg om opgemerkt te worden door modebladen en hippe merken en gebombardeerd te worden tot nieuwste it-girl. Tamelijk wat it-girls zijn van goeden huizen en kunnen het zich dus permitteren om met het juiste kleedje op de juiste plek op het juiste moment te verschijnen. Maar het werkt ook andersom. Als It-girl word je gevraagd om op feestjes te verschijnen. Je wellustig te laten fotografen om te laten zien wat voor top feestje het wel is. Een open onderzoek naar een oppervlakkig fenomeen. Oorspronkelijke titel: 'Profession: it-girl' - Arte, 2011.

Première diffusion : 19 janvier 2012

S2012 E4 • Dead Men Talking

Ding Yu maakt reality-tv voor een miljoenenpubliek in China. Elke week zit ze tegenover een veroordeelde om te praten over het leven dat hem naar de cel dreef. Praten met Din Yu betekent ook dat je binnen enkele dagen geëxecuteerd zal worden. Li Jingcai neemt afscheid van zijn dochter, per telefoon met tussen hen in plexiglas en tralies. Nog een keer wilde hij zijn dochter zien, voor hij geëxecuteerd werd. Het enige dat hij kan uitbrengen is dat hij spijt heeft, dat papa spijt heeft. Een hartverscheurend afscheid met meteen de eerste aflevering in de serie die Ding Yu maakt voor de Chinese televisie. 'Van zodra ik het te veel aan mijn hart laat komen, denk ik aan de levens die hij op zijn naam heeft staan. Dat brengt me meer in evenwicht. Die eerste aflevering, ik herinner ze me goed.' - Ding Yu, programmamaakster. In China staan op vijfenvijftig misdrijven, van moord tot smokkel, de doodstraf. Officiële cijfers worden niet vrijgegeven, maar geschat wordt dat er elke jaar duizenden mensen geëxecuteerd worden. China heeft er ook nooit een geheim van gemaakt de doodstraf uit te voeren, getuigen daarvan het televisieprogramma van Ding Yu. De reeks is intussen aan zijn vijfde jaargang toe. Reality-tv op het scherp van de snee. Een reportage van LIC/ PBS, 2011.

Première diffusion : 26 janvier 2012

S2012 E5 • De ziekenwagen loopt in het honderd - Iran en de bom

57,6 euro. Dat is wat een ambulancedienst krijgt voor een interventie, met een uitgeruste ziekenwagen en twee ambulanciers, die 24 op 7 paraat moeten staan. Als ze naar een auto-ongeval worden gestuurd en een reanimatie moeten uitvoeren zijn ze gauw twee uur onderweg. In vele gevallen kan hun snelle en adequate interventie levens redden. Maar de overheid heeft geen geld voor hen. Panorama onderzoekt hoe gevaarlijk dat is. --- Iran was het enige buitenland dat president Obama kende in zijn State of the Union van afgelopen week. Hij liet er geen twijfel over bestaan: geen scenario wordt uitgesloten om Iran van de atoombom te houden. Panorama overloopt met u graag een paar van die scenario’s. Hoe komt Iran aan zijn nucleair materiaal en wat doet het westen om hen ervan af te houden?

Première diffusion : 2 février 2012

S2012 E6 • Een beter mens

Wanneer je actrice Aimee Mullins door de straat ziet flaneren kan je nauwelijks onderscheiden waar haar benen van vlees en bloed eindigen en haar protheses beginnen. Mens en machine groeien naar elkaar toe, en Mullins ziet dat als een voordeel. "De enkels van mijn prothesebenen zijn véél beter dan de enkels die ik zou gehad hebben aan mijn échte benen." Ook voor Nathalie Sacco is de technologische vooruitgang een zegen. Onder haar sleutelbeen draagt ze een implantaat dat haar hersenen stimuleert. Op die manier kan ze haar dwangneurose onder controle houden. "Ik voel me weer normaal, zoals in 2000 en alle jaren vóór mijn ziekte." Maar de wetenschap is tot veel meer in staat. Zo kan je perfect het geslacht van je kind kiezen. In de meeste landen is het verboden, maar in Los Angeles is het big business. Je zoon of dochter kiezen kost er 14.000 euro, en dat is inclusief IVF behandeling. Mensen met een handicap helpen en ziektes bestrijden, daar heeft niemand iets op tegen. Maar waar ligt de grens? Panorama stelt de vraag aan wetenschappers, toekomstige ouders en patiënten die de elektronica in het verlengde van hun lichaam niet meer kunnen missen. Oorspronkelijke titel: 'I Evolve / Human 2.0' - Een reportage van Dissidents and Wood TV, 2011.

Première diffusion : 9 février 2012

S2012 E7 • Ratingbureaus

Ratingbureaus. Kredietbeoordelaars. Dingen met namen als Moody’s, Standard & Poor’s en Fitch maken tegenwoordig deel uit van het dagelijks nieuws. Regeringsleiders liggen wakker van de rating van hun land. De financiële markten marcheren achter de vlag van de rating aan. Panorama vraagt zich af wie die kredietbeoordelaars zijn en van waar ze de expertise halen om een oordeel te vellen.

Première diffusion : 16 février 2012

S2012 E8 • Uplace: de race

Net voor de vorige Vlaamse regering in 2009 de boeken dicht doet, keurt ze hals over kop nog de bouwvergunning goed voor Uplace, een megashoppingcenter in Machelen, onder het viaduct van Vilvoorde. Nu blijkt dat ze de kosten voor de sanering van het terrein, voor de aanpassing van de Brusselse Ring en voor het nodige extra openbaar vervoer toen niet heeft berekend. Dat doet Panorama nu wel. Bart Verhaeghe was in zijn jonge jaren een ambitieuze en veelbelovende voetbalspeler van voetbalclub Grimbergen. Toen al had hij mateloze ambitie. Op het veld is hij niet doorgebroken, ernaast wel: voorzitter van Club Brugge is hij nu. En ook ondernemer: de man achter het nieuwe Club-stadion-annex-commercieel-centrum, én achter Uplace. Krijgt hij straks zijn begeerde milieuvergunning? En tekent de Vlaamse regering daarmee een blanco check? Feit is dat de tegenstand tegen Uplace groeit: van Unizo tot de burgemeester van Leuven, ze lusten Uplace rauw, want het zal de middenstand in de wijde omgeving verstikken, zeggen ze. Maar ook de milieubeweging ziet Uplace niet zitten: weer maar eens een mensenstroom uit de stad weg, naar een plek waar openbaar vervoer schaars is. En intussen maken anderen op een boogscheut van Machelen gelijkaardige plannen. In Brussel, net over de gewestgrens, zouden er nog twee grote shopping malls komen. Een koers tegen de tijd, want wie eerst is, bezet de markt. Een reportage van Lode Desmet.

Première diffusion : 1 mars 2012

S2012 E9 • Het Syrië van Assad

Terwijl Koffie Annan als VN-gezant verwoede pogingen doet om het conflict te ontmijnen, neemt het geweld in Homs alleen maar toe en plooit Bashar al-Assad zich terug op zijn traditionele bondgenoten. Maar dat is ooit anders geweest. 'Panorama' buigt zich deze week over het grillig parcours van president Assad, vanaf de dood van zijn vader, zijn wisselvallige relatie met het Westen tot het oproer van vandaag. Ondertussen een jaar geleden kreeg Syrië ook te maken met burgers die op straat kwamen, het land werd aangestoken door de Arabische Lente. Maar Assad zou niet dezelfde weg opgaan dan Mubarak, Khadaffi of Ben Ali. Assad sloeg terug. En plots werd duidelijk wat we eigenlijk al lang weten: deze leider heeft geen mededogen met zijn volk. Al jarenlang maakt foltering een structureel deel uit van zijn manier van regeren. In 'Panorama' een schokkend en pijnlijk onderzoek naar de systematiek ervan. Oorspronkelijke titel: 'Syrie: le crépuscule de Assad' - Andana, 2011 en 'Syria's Torture Machine' - Channel4, 2011.

Première diffusion : 15 mars 2012

S2012 E10 • Nicolas Sarkozy

Een kleine Napoleon met een vrouw als trofee, verongelijkt door het leven en alomtegenwoordig. Nicolas Sarkozy zal al zijn gewicht in de schaal moeten werpen om er een ambtstermijn als president van Frankrijk bij te doen. 'Panorama' is langsgegaan bij 18 buitenlandse journalisten in Parijs met maar één vraag: Wie is Nicolas Sarkozy? Het antwoord is een prikkelend portret van de president en zijn presidentschap tot nog toe. Hoe kijken buitenlandse journalisten naar zijn sterrenstatus, naar de manier waarop hij de touwtjes in handen houden wil, zijn blunders, zijn pogingen om de berichtgeving naar zijn hand te zetten en zijn rol in de financiële en politieke crisissen tijdens zijn eerste ambtstermijn? Nicolas Sarkozy was in ieder geval een president als geen ander, maar of hij dat nog een keer over kan doen is nog maar de vraag. Oorspronkelijke titel: 'Looking for Sarkozy' - William Karel, 2012.

Première diffusion : 22 mars 2012

S2012 E11 • Eelaba sava?

Jongeren van 13 à 17 hebben nooit de wereld gekend zonder gsm of zonder internet. De meesten staan voortdurend in contact met elkaar. Deze reportage brengt hun leefwereld in beeld. We doen ook een proef: drie jongeren proberen vrijwillig een week zonder internet en gsm te leven. Ze worden gefilmd en gevolgd door hun klasgenoten, huisgenoten en door de ploeg van panorama. Phara interviewt de jongeren, hun vrienden, hun leerkrachten, hun familie, ouders maar ook specialisten.Eeelaba sava? Zo beginnen veel sms-conversaties tussen pakweg 15-jarigen. En zo'n conversatie kan lang duren. Zo goed als alle tieners zitten ook op Facebook, veel van hen staan er mee op en gaan er mee slapen. Panorama zette drie doorsneegebruikers een week lang droog: geen gsm, geen internet. Hoe komen zij dat experiment door? Een reportage van Phara de Aguirre en Mark De Visscher.

Première diffusion : 12 avril 2012

S2012 E12 • Wonen in Vlaanderen

Tegen 2030 komen er in Vlaanderen 330.000 huishoudens bij. Als we het officiële Vlaamse beleid mogen geloven, wordt dat geen probleem, want de Vlaming moet sinds het Structuurplan Vlaanderen van 1997 kleiner gaan wonen, en meer stedelijk. Alleen blijkt uit de feiten dat de Vlaming daar feestelijk zijn laars aan lapt. We blijven met z'n allen onze ultieme droom nastreven: een ruim huis midden in een uitgestrekte tuin, buiten de stad. En dat terwijl ons landje nu al tsjokvol zit. Waar gaat dat eindigen? Een reportage van Ann Mulders.

Première diffusion : 3 mai 2012

S2012 E13 • De voedselspeculant

Beleggen in voedsel, het blijkt een bijzonder interessante manier van beleggen. Want eten moeten we allemaal. Maar mag je wel speculeren op voedsel, want dat leidt tot stijgende voedselprijzen en tot armoede. Panorama nam de proef op de som en ging zelf speculeren in graan, om een zicht te krijgen hoe de abstracte werkelijkheid van financiële producten ingrijpt in ons dagelijks leven. Beleggen in voedsel, het blijkt een bijzonder interessante manier van beleggen. Want eten moeten we allemaal. Maar mag je wel speculeren op voedsel, want dat leidt tot stijgende voedselprijzen en tot armoede. Panorama nam de proef op de som en ging zelf speculeren in graan, om een zicht te krijgen hoe de abstracte werkelijkheid van financiële producten ingrijpt in ons dagelijks leven. Een reportage van VPRO - Tegenlicht, 2012.

Première diffusion : 10 mai 2012

S2012 E14 • De sport van het gokken

Ons voetbal stond op zijn kop en nog steeds wordt er naar die ene Chinees gezocht. Maar ondertussen is het aantal Aziaten dat zich mengt in ons voetbal niet meer te tellen. De winst die momenteel kan gemaakt worden met online weddenschappen op wedstrijden in Europa, overstijgt die van de drugstrafiek. Geen wonder dat de georganiseerde criminaliteit er haar oog op heeft laten vallen. Verhalen over omkoping in de sport zijn van alle tijden. Maar de schaal waarop nu gegokt kan worden is geweldig toegenomen. De georganiseerde misdaad maakt van het legale circuit gebruik om er haar zwart geld wit te wassen, en door hier en daar een sporter naar haar hand te zetten minimaliseert ze het risico. Oorspronkelijke titel: 'It's a bet' - Hervé Martin Delpierre en Jérôme Schmidt, 2012.

Première diffusion : 17 mai 2012

S2012 E15 • Backstage Baku

Misschien is het Eurovisiesongfestival niet meteen het platform om aan politiek te doen, zoals de organisatie beweert. En inderdaad: 'Running Scared' van Ell en Nikki was van die orde dat Azerbeidzjan het verdient het Songfestival dit jaar in Baku te organiseren. Maar we kunnen het toch niet laten daar een paar vragen bij te stellen. Panorama ging naar Azerbeidzjan en kreeg glimpen te zien van het liedjesfeest dat er gehouden zal worden. We spraken er met opposanten van de regering, twee van hen kregen het na ons gesprek bijzonder hard te verduren. Ze werden opgepakt, afgeranseld, hun huis werd afgeluisterd en hun seksleven op straat gegooid. Maar Baku is een prachtige stad, het nieuwe Dubai hoorden we zelfs zeggen. En dat is misschien zelfs niet eens zo overdreven. Azerbeidzjan is bijzonder rijk aan olie en gas uit de Kaspische zee, een ernstig alternatief voor leverancier Rusland. Maar als een voormalige Sovjetsatelliet heeft het zijn weg naar de democratie nog niet echt gevonden. Van vader op zoon zijn de Aliyevs er al twintig jaar aan de macht en voorlopig houdt zoon Ilham er aan toch nog even te blijven zitten. Europa heeft na elke verkiezing in Azerbeidzjan kritiek op het verloop, maar tot echte sancties komt het nooit. Een seculiere republiek als buur van Iran, die moeten we alle kansen geven. De andere kant van Baku 2012, juichen we tegelijk voor Iris en Aliyev? Oorspronkelijke titel: 'Amazing Azerbaijan!' - DR, 2012.

Première diffusion : 24 mai 2012

S2012 E16 • Cyberwar.be

Www is oppermachtig aan het worden, maar niemand weet wie het stuur in handen heeft. Hackers kunnen bij bedrijven zo ongeveer alle informatie wegkapen die ze willen, of productieprocessen in de war sturen. Er worden ook regelrechte oorlogen uitgevochten tussen staten. Geheime diensten zijn in staat van op afstand het Iraanse kernprogramma een serieuze klap toe te brengen. Zover gaat Panorama niet, maar onze reporter blijkt toch een verbazend snelle leerling in Cyberspace. Een reportage van Peter Brems.

Première diffusion : 31 mai 2012

S2012 E17 • Kernmacht België

De titel klinkt absurd, België hééft toch geen kernwapens of kernwapenfabrieken? Twee keer neen, is het antwoord. Die van Kleine Brogel zijn Amerikaans, en kernwapens maken doen we al helemaal niet. En toch zit er veel Belgische grondstof - van uranium tot technologische kennis - rond kernwapens wereldwijd. Panorama neemt de proef op de som.

Première diffusion : 7 juin 2012

S2012 E18 • Na Utøya

Een grote zus, een oog en een paar vingers, een vriend en het vertrouwen. Allemaal verloren ze iets op 22 juli 2011 op het eiland Utoya. Panorama volgde Viljar, Lara en Woria een jaar lang volgend op de raid van Anders Breivik. "Als één man met zoveel haat tot dit in staat is, moeten wij met liefde tot veel grotere dingen in staat zijn." Noorwegen rechtte de rug na de aanslagen van vorig jaar en zou zich er niet door laten intimideren. Schouder aan schouder, zonder onderscheid, zouden ze deze tragedie verwerken. Maar er is naast de tragedie die het land overkwam ook de tragedie van de individuele slachtoffers. Zij moesten hun leven weer op de rails krijgen. Sommigen, zoals Viljar, stond eerst een loodzware fysieke revalidatie te wachten. Anderen kwamen er zonder kleerscheuren vanaf, maar moesten het wel een plaats geven in hun leven. En ondertussen kreeg Breivik zijn proces. Originele titel: 'Aftermath' - NRK, 2011.

Première diffusion : 16 août 2012

S2012 E19 • Geld, macht en wall street, deel 1

De fine fleur van het financieel bedrijf JP Morgan was op een bepaald moment samengebracht in een fijn resort in zonnig Californië. De creatieve en innovatieve geesten van het bedrijf zouden het er over van alles hebben en waar ze uiteindelijk mee thuiskwamen bracht de financiële sector in 2008 op de knieën en de wereld in een crisis waar we nog altijd de gevolgen van dragen: rommelkredieten. (oorspronkelijke titel: 'Money, Power and Wall Street' - PBS Frontline, 2012)

Première diffusion : 6 septembre 2012

S2012 E20 • Geld, macht en wall street, deel 2

Terwijl overheden hard nadenken hoe ze de bankwereld beter kunnen reguleren, doet Wall Street voort zoals het altijd heeft gedaan. Aan het einde van het rampjaar 2011 is er 20 miljard opzijgezet voor bonussen. De crash van 2008 heeft niets veranderd aan de bonuscultuur die er mee verantwoordelijk voor was. Wall Street had iets uitgevonden: derivaten. Ofte oplossingen voor grote problemen. En de banken van Wall Street zagen die problemen ook in Europa. Grote en kleine overheden die niet echt meer rondkwamen en propere boeken konden gebruiken. Eerst om bij de euro te komen en dan om het voor Brussel goed te blijven doen. (oorspronkelijke titel: 'Money, Power and Wall Street' - PBS Frontline, 2012)

Première diffusion : 13 septembre 2012

S2012 E21 • De machtsverhoudingen

De wereld is veranderd. En ook de verhoudingen in de wereld zijn veranderd. Het Westen kan de wereld niet meer onderling verdelen, maar heeft nu meer dan ooit rekening te houden met wat de rest van de wereld wil. Geen wonder dus dat het drummen is voor de straat van Hormuz. Voor de kust van Somalië patrouilleren Navo-boten om schepen een veilige doorgang door piratenland te bezorgen. Iets verderop liggen Russische, Amerikaanse, Chinese en Iraanse schepen. Allemaal om cargo een veilige doorgang te waarborgen. Die cargo is in hoofdzaak olie. Want ondanks dat zij opgeraakt, draait het daar nog altijd om: olie. Originele titel: 'The new great game' - Mundovision, 2012

Première diffusion : 20 septembre 2012

S2012 E22 • Gevangenis zonder grenzen

Sinds 2009 huurt België een gevangenis in Tilburg. De huur van het gevangeniscomplex in Tilburg is een noodmaatregel om de overbevolking het hoofd te bieden. Maar hoe lang kan een tijdelijke oplossing meegaan? Het masterplan om nieuwe gevangenissen te bouwen loopt immers achterop. En het is bovendien de vraag of de geplande nieuwbouw zal volstaan om het probleem van de overbevolking fundamenteel aan te pakken. Verlegt de gevangenis van Tilburg de grenzen van de rechtsstaat? België kampt al jaren met een enorm tekort aan gevangeniscapaciteit, Nederland heeft een overschot aan cellen. Vraag en aanbod vonden elkaar en eind 2009 had België een nieuw origineel exportproduct: gevangenen! België en Nederland sloten een verdrag waarbij Belgische gedetineerden hun straf zouden kunnen uitzitten in een Nederlandse gevangenis, in Tilburg. Het is een unicum in de wereld: nergens elders zitten gedetineerden hun straf uit in het buitenland. Het huurcontract werd onlangs nog met een jaar verlengd. Prijskaartje: 44 miljoen euro per jaar. Er verblijven zo’n 650 veroordeelden in Tilburg en daarmee behoort de Belgische strafinstelling in Nederland tot de top vijf van de grootste Belgische gevangenissen. Ze wordt geleid door een Belgisch directeur maar bewaakt én bejegend door Nederlandse cipiers. Die zogenaamde bejegening kennen we niet in België. Het is een soort begeleiding van de gevangenen. Gedetineerden kiezen niet zelf om naar Tilburg gestuurd te worden. In de praktijk zitten er ook Franstaligen, met alle communicatieproblemen vandien. En Nederlandse gevangeniskost lijkt ook niet hetzelfde als Belgische. Hoe ervaren de gedetineerden de Nederlandse aanpak en wat kunnen de Belgische gevangenissen leren uit die Nederlandse manier van werken? Een reportage van Dirk Leestmans.

Première diffusion : 27 septembre 2012

S2012 E23 • Een jaar aan de draak

In Luik loopt een wetenschappelijk experiment dat uniek is in België: heroïneverslaafden kunnen er in het centrum 'Tadam' twee à drie keer per dag diacethylmorfine komen roken: zuivere heroïne, uit papavers verkregen, die in een Nederlands lab is vervaardigd. Maximaal een jaar mogen de patiënten deelnemen aan het project, dat continu wordt opgevolgd door een team van de Luikse universiteit. Ze kunnen kiezen tussen proberen om geleidelijk af te kicken of verdergaan met hun verslaving. Een ploeg van de RTBf volgde een aantal patiënten van Tadam. (orig. titel: 'Tadam, une année de dragon')

Première diffusion : 11 octobre 2012

S2012 E24 • De grijze zone - Onze rusthuizen doorgelicht

"Er is weinig plaats hoor, je moet vechten voor een plaatsje tegenwoordig." Rietje nam wat ze krijgen kon toen ze haar hoogbejaarde man niet meer thuis kon verzorgen. Het rusthuis waar hij werd opgenomen, zag er op het eerste gezicht goed uit, maar na enkele dagen had ze door dat schijn bedriegt. "Doe maar in je pamper," hoorde ze een verpleegkundige tegen haar man zeggen, "wij hebben geen tijd om u te laten plassen." Wilfried hield een dagboek bij in de jaren die zijn ouders in het rusthuis doorbrachten. "Ofwel had mijn vader zijn hoorapparaat aan, maar de batterijen waren plat, ofwel had hij het niet aan. Zijn tanden waren zoekgeraakt. Het eten werd gewoon op tafel gezet. Als er niemand was om je te helpen, dan werd het - onaangeraakt - weer weggenomen." "Je kan niet meer de zorg verlenen die je zou willen. Het is de hele tijd tegen de klok werken," zegt een verpleegkundige die het aandurft om te praten. Werkdruk, personeelstekort, het zijn veelgehoorde klachten in een sector waar veel gezwegen wordt, door bewoners, door familieleden, door personeel, uit angst voor represailles. In Vlaanderen verblijven op dit moment zo'n 70.000 bejaarden in rusthuizen. De volgende vijf jaar moeten er 20.000 plaatsen bijkomen, want we worden alsmaar ouder. Een sector met toekomst dus, dat weten ook investeerders. Commerciële groepen hebben de markt ontdekt, nemen bejaardenhuizen over of bouwen er nieuwe. Krijgen we een 'vermarkting' van de ouderenzorg en zal dat gevolgen hebben voor personeel en bewoners? Een reportage van Phara de Aguirre en Hilde De Windt

Première diffusion : 18 octobre 2012

S2012 E25 • Het systeem Armstrong

De bewijslast tegen zevenvoudig tourwinnaar Lance Armstrong stapelt zich bijzonder overtuigend op. Mensen uit zijn entourage spreken openlijk voor de camera over het jarenlange systematische dopinggebruik. (originele titel: 'The world according to Lance' , een reportage van Quentin McDermott voor ABC Four Corners, Australië, 2012)

Première diffusion : 25 octobre 2012

S2012 E26 • Barack Obama: een balans

Vijf dagen voor hij er misschien vier jaar bij krijgt, houdt Panorama vier jaar Obama tegen het licht. Over het enthousiasme van de eerste dagen, de hoge verwachtingen, zijn ambitieuze plannen en de onverbiddelijke realiteit van een financiële en economische crisis en politieke oppositie. Aan de hand van interviews met de belangrijkste adviseurs van Barack Obama, politiek analisten en journalisten en vooral exclusieve beelden van binnen het Witte Huis, schetst Panorama een bijzondere analyse van de eerste vier jaar van de eerste zwarte president van Amerika. We zien hem aan het werk, onder druk van hoge verwachtingen. ('Barack Obama' - William Karel & ZED, 2012)

Première diffusion : 1 novembre 2012

S2012 E27 • Gaybashing

België heeft de meest progressieve wetgeving ter wereld rond holebi's, maar op straat lijken ze wel vogelvrij. Geregeld worden holebi's in elkaar geslagen, gewoon omdat ze bijvoorbeeld hand in hand lopen. Wie doet zo iets? Waarom?

Première diffusion : 8 novembre 2012

S2012 E28 • De maffia en de crisis

Vijf jaar geleden werden in Duisburg zes Italianen, allemaal uit Calabrië, in ouderwetse maffiastijl neergelegd. Het voorval verdween uit de nieuwsberichten zoals het er was opgedoken, met veel vragen die onbeantwoord bleven. Zoals bijvoorbeeld al: wat doet de Italiaanse maffia in Duitsland? Als elke moderne organisatie heeft ook de georganiseerde misdaad het pad van de globalisering gekozen. Dat is al even zo. Het aanhoudende succes van pizzatenten is niet alleen een zegen voor de maffia, maar het maakt ook gretig gebruik van de financiële en economische crisis om zich verregaand te nestelen in de reguliere economie. Want de bergen misdaadgeld waar ze op zitten is momenteel meer dan welkom in die tanende economie. Panorama gaat waar de georganiseerde misdaad al een voet aan de grond heeft en hoe ze, in tijden van crisis, zich opwerkt als een onvermijdelijke economische macht. (originele titel: 'Argent sale', SHK-2012)

Première diffusion : 15 novembre 2012

S2012 E29 • België. Beter en goedkoper

Drie scenario's legde Elio Di Rupo zijn ministers voor, drie scenario's die moeten leiden naar een budgettair evenwicht. Panorama zou er graag nog een bij leggen. Voor dat scenario zijn we gaan kijken bij een aantal andere Europese landen en durven we het aan even te wijzen op een gemiste kans. We leggen het de federale regering maar voor, ter inspiratie. Noorwegen bijvoorbeeld bespaart op de kosten voor ouderenzorg door bejaardentehuizen op te trekken in Spanje. De oudjes genieten er van een uitstekend klimaat, Spanje ziet de extra inkomsten graag komen en de Noren kost het haast de helft minder. Duitsland heeft nog niet zo gek lang geleden voor duurzame energie gekozen. En dan gaat het niet om '100% groene energie' op de factuur, maar om een plan met verregaande investeringen en radicale keuzes met de neus naar de toekomst. Ja, dat kost inderdaad geld, maar het maakt wel dat Duitsland meteen voorop ligt als het over duurzame energie gaat. Bovendien krijgt de tanende economie daardoor een boost. Het Fins onderwijs systeem is van het beste wat er op de wereld te vinden is, bovendien is het goedkoper dan het onze. En toch staat er voor elke Finse kleuter, leerling, scholier of student een universitair opgeleid iemand. "Schoolinspecteurs kennen we hier niet, wij vertrouwen leerkrachten.", zegt een student die op uitwisseling kwam naar ons land. En ja, dan is er ook nog het kiwi-model. Het model waar Nieuw-Zeeland voor koos en dat een eind moest maken aan de kosten voor medicijnen die de pan uit swingden. De Senaatscommissie trok er voor op studiereis naar Nieuw-Zeeland. Maar nog voor ze terug waren in België was duidelijk dat dat niet de weg was die ons land zou opgaan. Nochtans lijkt het systeem te werken en krijgen ze down-under veel geneesmiddelen met een bescheiden budget en wordt geneeskunde veel minder marketing dan anders het geval is. (Originele titel: 'Expeditie Beter Nederland' - VPRO Tegelicht, 2012)

Première diffusion : 22 novembre 2012

S2012 E30 • De fiscus buitenspel

Er gaat nog altijd veel zwart geld om in de Belgische voetbalcompetitie. Dat blijkt uit deze onderzoeksreportage van Panorama. In eerste en tweede klasse lijkt de situatie de laatste jaren op het eerste gezicht verbeterd, maar vanaf derde klasse zijn veel clubs zonder meer financieel afhankelijk van zwarte inkomsten. Een ploeg van Panorama heeft undercover ‘zwart geld’ aangeboden aan zeven clubs. Zes daarvan wilden zonder aarzelen op de illegale voorstellen ingaan, voor in totaal minstens 600.000 Euro. Kevin (fictieve naam) voetbalde jaren bij club X in vierde klasse. Club Y wou Kevin overkopen. Om hem over de brug te halen kreeg hij 2000 Euro, in ’t zwart, het zogenaamde ‘tekengeld’. Ook de winstpremies krijgt Kevin onder tafel. “In vierde nationale, als je een goede speler bent, verdien je gemakkelijk 2500 à 3000 Euro in het zwart per maand.” Een ruim verbreide praktijk, zo blijkt. Waar halen de clubs hun zwart geld? Dat de inkomsten van de pintjes bier in de kantine niet altijd volledig in de boekhouding terecht komen is een publiek geheim. Ook inkomtickets worden dikwijls niet officieel geboekt. Maar het meeste zwart geld komt van illegale sponsoring, dikwijls afkomstig van zelfstandigen of bedrijfsleiders die hun eigen zwart geld willen witwassen. Bij een derdeklasser ging de undercover-operatie als volgt. Panorama bood aan om voor 15.000 Euro te sponsoren, in ruil voor reclameborden langs het veld. Maar op de factuur hebben we liever 5.000 Euro, kan dat? De clubverantwoordelijke: “Dat kunt ge in het zwart. Dat is geen enkel probleem. Ik heb er nog een paar die mij zo betalen. En ik regel dat hier intern met de commerciële dienst.” Maar er zijn nog veel meer mogelijkheden. En ook tweede en zelfs eerste klasse zijn, in tegenstelling met wat in voetbalkringen gezegd wordt, verre van clean. Voor deze reportage bundelden de redacties van Panorama en Koppen (Eén) hun krachten.

Première diffusion : 6 décembre 2012

S2012 E31 • Recht op roots

Sinds de jaren zeventig worden in ons land KID-kinderen geboren, kinderen verwekt via kunstmatige inseminatie met donorzaad. Hoeveel het er precies zijn, weet niemand, want er is geen centrale registratie van het aantal donorkinderen. In Nederland wordt het aantal donorkinderen geschat op 45.000, wat meer is dan het aantal adoptiekinderen. Veel donorkinderen worstelen met hun identiteit, en gaan op zoek naar hun vader. Panorama zoekt mee. Driekwart van de donorkinderen in ons land groeien op in een gezin met lesbische ouders of met een alleenstaande moeder. Voor die kinderen kan het verhaal van de spermabank niet verzwegen worden. In een heteroseksuele relatie kunnen de ouders wel beslissen om het 'geheim' niet aan het kind te vertellen, soms op advies van de fertiliteitskliniek waar ze behandeld worden. "Er lopen massaal kinderen rond die niet weten dat ze van een spermadonor zijn", zegt dokter Herman Tournaye van de fertiliteitskliniek van het UZ Brussel. Panorama praat met drie jonge vrouwen, die op volwassen leeftijd te horen kregen dat ze een donorkind zijn. Voor elk van hen was het een emotionele schok: "Je staat voor de spiegel en je denkt: wie ben ik nu eigenlijk. Ik ben gewoon een leugen". Alle drie zijn ze op zoek gegaan, naar meer informatie, ook over de donor. Alle drie zijn ze van een kale reis thuisgekomen. Heel anders gaat het eraan toe in Nederland. Daar worden donorkinderen geholpen om hun donor te vinden. Sinds een wetswijziging in 2004 is het trouwens in Nederland onmogelijk om een anonieme donor te zijn. Zodra ze zestien zijn, kunnen Nederlandse donorkinderen, als ze dat willen, identificeerbare informatie opvragen over hun donor. Die openheid zouden de donorkinderen in onze reportage ook graag in ons land zien, maar niet iedereen is het daarmee eens. Doen ouders er goed aan om te zwijgen over hoe een kind verwekt is? Hebben donorkinderen het recht om te weten door wie ze verwekt zijn?

Première diffusion : 20 décembre 2012

S2012 E32 • Give us the money!

Dan ben je beroemd, laat je stadions vollopen, gaan meisjes voor je in zwijm en dan blijk je nog een hart te hebben ook, en gevoelig voor het onrecht in de wereld. Al dertig jaar zetten supersterren als Bono en Bob Geldof zich in voor de goede zaak. Het was ook een verfrissend concept, zo in de jaren tachtig: popsterren die zich het lot van de wereld aantrokken. Een hartverwarmend plaatje maken met heel de bende, dat verkoopt dan als zoete broodjes en met de opbrengst redden we de kinderen van Afrika. Uiteindelijk volgden er over de jaren heen een aantal campagnes, niet allemaal met evenveel succes. Panorama gaat een kijkje nemen achter de schermen. Bono en Geldof wordt verweten arrogant te zijn, op te trekken met de groten der aarde maar de Afrikanen waar het om gaat links te laten liggen. En uit Afrika komt het verwijt dat campagnes als Live Aid ervoor gezorgd hebben dat het hongerig Afrikaantje het beeld van het continent hebben bepaald. ('Give us the Money! - Why Poverty?' - Bosse Lindquist, 2012)

Première diffusion : 27 décembre 2012

S2012 E33 • Episode 33

S2012 E34 • Episode 34

S2012 E35 • Episode 35

S2012 E36 • Episode 36

S2012 E37 • Episode 37

S2012 E38 • Episode 38

S2012 E39 • Episode 39

S2012 E40 • Episode 40